Từ khóa Xem với cỡ chữ

Lĩnh vực đường thủy nội địa hiện khá phổ biến tình trạng cảng, bến thủy không thực hiện công tác bảo vệ môi trường hoặc có thực hiện nhưng rất sơ sài, kém hiệu quả...

Thực tế phổ biến nhiều cơ sở đóng tàu để chất thải công nghiệp trôi thẳng ra sông

Gần 50% cảng, bến chưa có hồ sơ bảo vệ môi trường

Theo pháp luật về bảo vệ môi trường và Thông tư liên tịch số 21 của Bộ GTVT và Bộ Tài nguyên & Môi trường ban hành tháng 8/2013, chủ hoặc đơn vị khai thác cảng, bến thủy nội địa trong quá trình hoạt động phải đáp ứng quy định về bảo vệ môi trường (BVMT). Việc này được thể hiện qua các văn bản như: Quyết định phê duyệt báo cáo tác động môi trường, đề án bảo vệ môi trường, xác nhận đạt tiêu chuẩn môi trường…

Tuy vậy, sau ba năm thực hiện, tình trạng cảng, bến thủy không đáp ứng quy định về BVMT vẫn khá phổ biến. Mới đây, Cục Đường thủy nội địa VN tổ chức kiểm tra xác suất một số cảng, bến thủy khu vực phía Bắc về thực hiện công tác BVMT theo quy định pháp luật, hầu hết chưa thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ.

Ngày 26/8, qua kiểm tra tại bến đóng tàu của Công ty TNHH H.G (huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng), dù bến này tiếp nhận đóng, sửa chữa tàu đến 3.000 tấn và đã hoạt động được gần 8 tháng nhưng đơn vị chưa thực hiện cam kết BVMT, chưa có hệ thống thu gom nước mưa chảy tràn và mới đang trong quá trình lập đề án BVMT. "Đơn vị cho biết có tiến hành quan trắc môi trường 6 tháng/lần, nhưng thời điểm kiểm tra chưa cung cấp được báo cáo và hẹn sẽ cung cấp giữa tháng 9/2016", một thành viên đoàn kiểm tra cho biết.

Trong khi đó, tại cảng hàng hóa của Công ty CP cảng A.H (huyện An Dương, Hải Phòng) tuy có hồ sơ cam kết BVMT nhưng lại chưa tổ chức thu gom, phân loại chất thải nguy hại và chưa tổ chức quan trắc môi trường định kỳ. Tương tự, Cảng thủy nội địa Kiến Hoa (huyện Kim Thành, Hải Dương) được cấp phép đón tàu đến 2.000 tấn, nhưng cũng chưa có báo cáo đánh giá tác động môi trường.

Theo ông Trương Trọng Doanh, Trưởng phòng Khoa học công nghệ, Hợp tác quốc tế và môi trường của Cục Đường thủy nội địa VN, hiện chưa có đánh giá đầy đủ về BVMT tại các cảng, bến thủy do cơ quan Cảng vụ đường thủy Trung ương quản lý. Theo thống kê sơ bộ, còn khoảng 49% doanh nghiệp cảng, bến chưa có hồ sơ về BVMT.

Cảng vụ đường thủy gặp khó

Ông Trương Trọng Doanh thẳng thắn cho biết: "Cùng với chuyện cảng, bến chưa có hồ sơ về BVMT, không ít cảng, bến khác dù đã có biện pháp BVMT nhưng chương trình quản lý yếu. Nguyên nhân do thiếu thiết bị kỹ thuật và kinh phí vận hành, lãnh đạo đơn vị kinh doanh cảng, bến nhận thức hạn chế, cũng như kiến thức, kỹ năng của đội ngũ vận hành không đáp ứng yêu cầu".

Cũng cần nói thêm, ngoài những cảng bến đã được cấp phép không đáp ứng các quy định cơ bản về BVMT, nhiều cảng, bến thủy hoạt động không phép, trái phép khác đang ngoài tầm kiểm soát về BVMT. Trong khi đó, lực lượng chức năng chưa xử phạt được trường hợp nào vi phạm Luật Bảo vệ môi trường do không có thẩm quyền. "Cảng vụ, cơ quan quản lý đường thủy nội địa chưa được quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ cụ thể, quyền hạn về quản lý môi trường chuyên ngành. Mặt khác cơ quan cảng vụ cũng thiếu nhân lực có chuyên môn và kinh phí dành cho công tác quản lý môi trường tại cảng, bến thủy", ông Doanh nói.

Bất cập khác về hành lang pháp lý là trong thủ tục cấp phép cảng, bến thủy nội địa không có quy định về hồ sơ BVMT. Mới đây, Cục Đường thủy nội địa VN đã đề xuất Bộ GTVT đưa vào Thông tư 50 (quy định về quản lý cảng, bến thủy nội địa) đang trong quá trình dự thảo quy định về yêu cầu BVMT. Các cảng vụ được yêu cầu bố trí cán bộ chuyên trách hoặc kiêm nhiệm công tác BVMT, đồng thời bố trí trang thiết bị và tập huấn, trang bị kiến thức về quản lý môi trường cho cảng vụ viên.

Hồng Xiêm